Το σχήμα, ο προσανατολισμός και η χωροθέτηση της κατοικίας στο οικόπεδο, διαδραματίζουν σημαντικότατο ρόλο στην ποσότητα ηλιακής ακτινοβολίας που αυτό θα λαμβάνει όπως και την πρόσβαση του ή όχι στους επικρατούντες ανέμους.

Μια βασική αρχή είναι ότι όσο μεγαλύτερος είναι ο λόγος του όγκου του κτιρίου προς το σύνολο των εξωτερικών επιφανειών του, επομένως όσο πιο συμπαγές είναι στη μορφή του, τόσο λιγότερες ανεπιθύμητες θερμικές απώλειες και κέρδη θα έχει. Αυτό βέβαια πρέπει να μην καταστρατηγεί την αρχιτεκτονική επίλυση, αλλά οφείλει να συνυπολογίζεται.

Ποιο είναι το ιδανικό σχήμα για το κλίμα στην Ελλάδα και στην Νότια Ευρώπη;

Στο κλίμα της νότιας Ευρώπης, το ιδανικό σχήμα είναι προσανατολισμένο κατά τον άξονα ανατολής-δύσης με μεγαλύτερο ανάπτυγμα στη νότια όψη και όσο μικρότερο γίνεται σε ανατολή και δύση. Η μέγιστη απόκλιση του άξονα καλό είναι να μην υπερβαίνει τις 30ο προς την ανατολή η τη δύση.

Σύμφωνα με μελέτη που έκανε στη δεκαετία του 1960 ο Victor Olgyay, στα θερμά κλίματα, ανεξαρτήτως αν είναι ξηρά η υγρά η ιδανική αναλογία πλευρών ανατολικής/δυτικής όψης προς νότια/βόρεια είναι από 1:1 έως 1:1,6 με ιδανική την 1: 1,3. Η νότια όψη δέχεται το μεγαλύτερο ποσοστό ηλιακής ακτινοβολίας κατά το χειμώνα, ενώ το δώμα ή στέγη πρωτίστως και δευτερευόντως η ανατολική και δυτική όψη, κατά το καλοκαίρι

Πως μπορούμε να τοποθετήσουμε την κατοικία μας εάν έχουμε μεγάλο οικόπεδο ή χαμηλό συντελεστή δόμησης;

Είναι επιθυμητό να τοποθετηθεί ο κτιριακός όγκος σε σημείο που να έχει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ετήσια ηλιακή πρόσβαση. Αντιστοίχως εάν το κλίμα χαρακτηρίζεται από έντονους χειμώνες με δριμείς επικρατούντες ανέμους, πρέπει να προτιμηθεί μια θέση όπου η μορφή του περιβάλλοντος χώρου, φυσικού και τεχνητού να βοηθά στην προφύλαξη του κτιριακού όγκου. Αντιθέτως σε ένα θερμό κλίμα, όπου είναι επιθυμητός ο βέλτιστος φυσικός αερισμός κατά το μεγαλύτερο τμήμα του έτους, είναι προτιμότερο να χωροθετηθεί στρατηγικά το κτίριο σε σημείο που να βρίσκεται διαθέσιμο στην πορεία του ανέμου.